Enerji boşalımı, bir sistemin sahip olduğu potansiyel veya depolanmış enerjiyi serbest bırakma veya yayma sürecidir. Bu, çeşitli fiziksel, kimyasal ve biyolojik olaylarda meydana gelebilir. Enerji, ısı, ışık, ses, kinetik enerji veya diğer enerji formları olarak serbest bırakılabilir.
Enerji boşalımı, evrenin temel bir özelliğidir ve her yerde bulunur. Sistemin kararlılığını artırmak veya dışarıdan uygulanan bir tetikleyiciye yanıt olarak gerçekleşebilir. Bu süreç, termodinamik yasaları tarafından yönetilir ve genellikle sistemin entropi'sinin artmasıyla sonuçlanır. Enerji boşalımı, hem yapıcı hem de yıkıcı olabilir ve insanlık için sayısız uygulamaya sahiptir.
Enerji boşalımı, gerçekleştiği bağlama ve mekanizmaya bağlı olarak farklı türlerde sınıflandırılabilir:
Fiziksel Enerji Boşalımı <a name="fiziksel-enerji-boşalımı"></a>: Bir nesnenin potansiyel veya kinetik enerjisinin serbest bırakılmasını içerir. Örnekler arasında bir yayının serbest bırakılması, bir nesnenin düşmesi veya bir kondansatörün deşarj olması yer alır.
Kimyasal Enerji Boşalımı <a name="kimyasal-enerji-boşalımı"></a>: Kimyasal bağların kırılması veya oluşması sırasında enerji salınımını içerir. Bu, yanma, patlama ve kimyasal reaksiyonlar gibi olaylarda görülür.
Nükleer Enerji Boşalımı <a name="nükleer-enerji-boşalımı"></a>: Atom çekirdeklerindeki değişikliklerden kaynaklanan enerjinin salınımını içerir. Nükleer fisyon (atom bombası örneği) ve nükleer füzyon (Güneş'te gerçekleşen olay) bu tür enerji boşalımının örnekleridir. Ayrıca radyoaktif bozunma da nükleer enerji boşalımına örnektir.
Biyolojik Enerji Boşalımı <a name="biyolojik-enerji-boşalımı"></a>: Canlı organizmalarda meydana gelen, metabolik süreçler sırasında depolanmış kimyasal enerjinin serbest bırakılmasını içerir. ATP (adenozin trifosfat) hidrolizi, kas kasılması ve sinir iletimi gibi birçok biyolojik süreç için enerji sağlar.
Patlamalar <a name="patlamalar"></a>: Hızlı ve büyük miktarda enerji salınımını içeren olaylardır. Dinamit patlaması, bir örnektir.
Depremler <a name="depremler"></a>: Yer kabuğunda biriken enerjinin aniden serbest bırakılmasıyla meydana gelir.
Yanma <a name="yanma"></a>: Yakıt ve oksijen arasındaki ekzotermik bir kimyasal reaksiyondur. Isı ve ışık şeklinde enerji serbest bırakılır. Benzin'in yanması, odun'un yanması bu tür bir reaksiyondur.
Radyoaktif Bozunma <a name="radyoaktif-bozunma"></a>: Kararsız atom çekirdeklerinin kendiliğinden parçalanmasıyla meydana gelen ve radyasyon şeklinde enerji salınımına neden olan bir süreçtir.
ATP Hidrolizi <a name="atp-hidrolizi"></a>: ATP molekülünün su ile reaksiyona girerek ADP (adenozin difosfat) ve inorganik fosfat üretmesi ve enerji serbest bırakmasıdır.
Enerji boşalımı, çeşitli alanlarda geniş bir uygulama yelpazesine sahiptir:
Enerji Üretimi <a name="enerji-üretimi"></a>: Fosil yakıtların yanması, nükleer fisyon ve hidroelektrik barajlar gibi enerji boşalım süreçleri, elektrik üretmek için kullanılır. Güneş panelleri de güneş ışığının enerjisini elektrik enerjisine dönüştürür.
Tahribat <a name="tahribat"></a>: Patlayıcılar ve silahlar, kontrollü enerji boşalımını kullanarak hedefleri yok etmek için kullanılır.
Tıp <a name="tıp"></a>: Lazerler (uyarılmış emisyon yoluyla ışık amplifikasyonu), cerrahi kesikler yapmak ve dokuları tedavi etmek için kontrollü enerji boşalımını kullanır. Radyoterapi kanser hücrelerini yok etmek için radyasyon kullanır.
Sanayi <a name="sanayi"></a>: Kaynak, kesme ve malzeme işleme gibi çeşitli endüstriyel süreçler, enerji boşalımını kullanır.
Enerji boşalımı, termodinamik yasaları ile yakından ilişkilidir. Özellikle, enerji boşalımı genellikle sistemin entalpi'sinin azalması (ekzotermik süreç) ve entropi'sinin artması ile ilişkilidir. Gibbs serbest enerjisindeki değişim (ΔG), bir sürecin kendiliğinden olup olmayacağını belirler ve negatif bir ΔG, kendiliğinden bir enerji boşalımı sürecini gösterir.